جمعیت چین و محدودیت تعداد فرزند
جمعیت چین و محدودیت تعداد فرزند در چین چه آینده ای برای این کشور رقم میزند؟
کشور چین هم اکنون به علت اقتصاد پویا و جمعیت بالای نیروی کار خود توانست از لحاظ اقتصادی و حتی سیاسی به یکی از قطب های دنیا شناخته می شود. از اواخر دهه ۱۹۷۰ سیاست محدودیت تعداد فرزندان را در پیش گرفت. و خانوادههایی که مقررات محدودیت تعداد فرزند را نادیده بگیرند با جریمه نقدی و تنبیههای دیگری در زمینه اشتغال و امکانات رفاهی مواجه میشدند.
زمانیکه سیاست مداران چینی چنین سیاستی را برای کنترل جمعیت کشورشان در نظر گرفتند ، موفقیت بزرگی را پیش روی خود تصور میکردند و آن را یکی از عوامل رشد سریع اقتصادی این کشور در سالهای اخیر می دانستند.برای همین هم به نظر میرسد هیچ کشوری مثل چین، کنترل جمعیت را جدی نگرفته باشد. اما اجرای این سیاست به طور تقریبا همزمان باعث بروز نگرانی در میان اقتصاددانان شده بود، چرا که با بهبود شرایط اقتصادی و افزایش امید به زندگی در میان جمعیت چین، در آینده نزدیک هر فرد شاغل در این کشور با بار تکفل سنگینی مواجه خواهد بود ، زیرا کار او باید معاش پدر و مادر بازنشسته و احتمالاً والدین آنان را نیز تأمین کند.
این سیاست چندین سال اجرا شد حتی به جایی رسید که برخی از زوجهای چینی با انجام آزمایشهای پزشکی در زمان بارداری زن و آگاه شدن از دختر بودن جنین، به سقط جنین مبادرت میورزیدند تا تنها فرزند خانواده پسر باشد. اما این وضعیت تناسب جنسیتی جمعیت چین را برهم زد ، به طوری که کارشناسان چینی اعلام کردند در چین در مقابل هر ۱۲۰ پسر، ۱۰۰ دختر وجود دارد، این به آن معنی است که حدود ۳۰ میلیون پسر چینی نمیتوانند دختری برای ازدواج بیابند.
با این حال تخمین زده میشود این سیاست از سال ۱۹۸۰ از ۴۸۰ میلیون مورد زاد و ولد جلوگیری کرده باشد. اما هماکنون چین به سرعت در مسیر سالمندی حرکت میکند و کاهش نیروی کار، تهدیدی برای تولید ارزان کالا در این کشور پرجمعیت محسوب میشود. باید این نکته را هم در نظر داشت که نیروی کار ارزان، چند دههای است که به خصیصه اصلی اقتصاد چین تبدیل شده است. بر همین اساس هم سال ۲۰۱۲ چین با کاهش ۴ میلیون نفری در بخش نیروی کار روبهرو شد و پیشبینی میشود این رقم در سال ۲۰۲۳ به ۸ میلیون نفر برسد.
پس از گذشت ۴ دهه از انجام سیاست تکفرزندی در کشور چین سیاستمداران وبرنامهریزان متوجه عواقب این سیاست شدند به طوری که میزان رشد موالید آنها به ۷ دهم فرزند رسید و این یعنی یک فاجعه بزرگ برای کشور پرجمعیت دنیا که نظام خویشاوندی و آینده جمعیت خودش را در خطر میدید و همین باعث شد بار دیگر سیاست دو فرزندی در این کشور مورد توجه قرار گیرد. دلیل این کار نیز بالا رفتن میانگین سن در این کشور، و در نتیجه ایجاد بحران در آینده اعلام شده است.
با این حال کارشناسان معتقدند که این تصمیم دیرتر از آن گرفته شده است که بتواند مانع عدم توازن جمعیت در این کشور شود. چرا که به رغم تصویب قانون جدید، بسیاری از خانواده ها تمایلی به داشتن فرزند بیشتر ندارند.
با توجه به روند کنونی رشد جمعیت، جمعیت چین تا سال ۲۰۵۰ میلادی به حدود ۱ میلیارد و ۴۵۰ میلیون نفر خواهد رسید. که پیش بینی می شود در آن زمان از هر ۳ نفر، ۱ نفر بالای ۶۰ سال سن داشته باشد و نیروی کار بزرگسال برای حمایت و جایگزینی این افراد وجود نخواهد داشت.
با همه ی این تفاسیر باید دید سرنوشت این کشور در آینده ای نه چندان دور به کجا خوهد رسید و برنده ی بازی سیاست و اقتصاد چه کسی خواهد بود؟